Du bi quan wang da po xue di zi
Režija: Wang Yu
Koreografija: Lau Kar Laung
Uloge: Wang Yu, Kam Kong
Giljotine su zbog načina na koji funkcionišu, vizuelnog izgleda, uopšte šok efekta nakon
njihovog dejstva, tj. dekapitacije, postale jedno od omiljenih oružja fanova kung
fu filma.
Iako su se razne verzije sprava, koje
su više ili manje ličile na giljotinu, mogle vidjeti u ranijim hongkonškim
borilačkim filmovima, giljotina se prvi put kao takva pojavljuje u filmu
The Flying Guillotine (1975), u režiji Ho Meng Hua. U ovoj Shaw Brothers
produkciji Imperator Qinga ovlašćuje glavnog oficira Ku Fenga da napravi
oružje koje će biti najefikasnije u likvidaciji Ming pobunjenika. Feng pravi
giljotinu i obučava grupu boraca, među kojima i mladog Ma Tanga (Chen Kuan Tai), da pomoću nje vrše atentante na pobunjenike.
Run Run Shaw nije previše vjerovao u projekat, pa ga je pustio
u svega par odabranih bioskopa u isto vrijeme sa Chang Chehovim All Man are Brothers. Međutim, u samo par nedelja film je zaradio
više od mnogo skuplje Chehove produkcije, postao hit, i fascinacija giljotinama je
počela.
Chen Kuan Tai
Mada je pokušana da se pronađe istorijska veza sa “tajnim
oružjem” Dinastije Qing, i da se giljotina proglasi autentičnom, istorijski
izvori za tako nešto ne postoje. Ko je dizajnirao giljotinu, (na kantonskom naziv za giljotinu je huet dik ji, što bi u engleskom prevodu bilo blood dripper) ostalo je nepoznato. Vjerovatno se radilo o reditelju Ho Meng Huu ili akcionom
koreografu Simon Chui Yee Angu, koji su radili na originalnom filmu. Bez obzira na sve, njen izgled je bio zaista zastrašujući. Sa metalnim pokrovom (najčešće
crvene boje, mada je bilo i crnih varijanti), pokretnim noževima koji su rotirali
oko cilindra i lancem koji je povlačio mehanizam kada cilindar padne na glavu
nesrećnika, giljotina je izgledala kao savršeno oružje.
Nakon uspjeha The Flying Guillotine, vrlo brzo su se
pojavile kopije. Jedna od prvih je bio film Dynasty, koji je ostao poznat i kao prvi pokušaj da se napravi 3D kung fu
film. U njemu Delon Tan baca nešto što podsjeća na giljotinu, iako je sprava mnogo više ličila na džinovski krst. Dynasty je bio daleko od kvaliteta Shaw Brothers
produkcija, doduše, oružje je izgledalo sasvim pristojno, a 3D je samo
pojačavao utisak.
Iste godine je izašao Master of the Flying Guillotine
(1975), u režiji i glavnoj ulozi Jimmy Wang Yua. Naslov filma za zapadno tržište je
bio The One Armed Boxer vs. the Flying Guillotine, dakle sudar jednorukog
boksera, jednog od najpoznatijih kung fu heroja sedamdesetih, protiv
vrućeg oružja. Shaw Brothersi nisu sjedili skrštenih ruku, pa su brže bolje
izbacili The Dragon Missile (1976), opet u režiji Ho Meng Hua. Film je bio u
sličnom stilu kao i prethodni, u ovom slučaju Lo Lieh (u jednoj od rijethih
uloga pozitivca) letećom giljotinom se bori protiv loših momaka. Očigledan
je bio napredak u dizajnu giljotine, koju je ovaj put kreirao stručnjak za oružje iz Shaw Brothers studija Tong Gai.
U Shaolin Kung Fu Mystagogue (1976), pojavljuje se varijanta
giljotina koju junaci filma zovu Krvave Ptice. One nisu centar priče, pa je moguće
da ih je reditelj ubacio samo zbog popularnosti oružja u tom trenutku. Jedan od
najpoznatijih filmova sa giljotinama u tom periodu je bio The Fatal Flying
Gillotines (1977), tajvanska produkcija u režiji Raymond Liua, u kojoj negativac (Chan Sing)
koristi dvije giljotine u isto vrijeme. Giljotine su izgledale prilično
nerealno, veće bar za duplo od originalnih i daleko od kreativnog dizajna
Shaw Brothersa. Film je bio zamišljen kao prikvl Master of the Flying
Guillotine; priča prati majstora giljotine Fung Sheng Wu Chia kao mladog monaha
koji izdaje svoje prijatelja i krade giljotinu, koja zatim pada u ruke Chan Shinga. U
filmu se još pojavljuju Carter Wong i Stephen Tung Wai.
U jeku popularnosti giljotina, sljedeći u nizu pojavljuje se Zatoichi vs Flying Guillotine, film koji je zapravo bio prepakovani The Blind Swordman's
Revenge iz 1972. godine, sa očiglednim ciljem da zaradi na trendu giljotina. Ideja
je vjerovatno bila da, ako postoji One-Armed Boxer protiv giljotina, zašto ne bi postojao film sa još jednim kultnim likom-Zatoichijem. U ovoj siromašnoj tajvanskoj produkciji Zatoichija
je igrao Shinataro Katsu, dok se u ostalim ulogama između ostalih pojavljuje
Cheng Tao. Giljotina u filmu je izgledala kao loša imitacija iste iz The
Flying Guillotine, uvijena u crvenu krpu za zubčanicima na ivicama.
Sljedeći film u kojem je giljotine nosilac radnje je bio Flying Guillotine 2 (1977), nastavak The Flying Guillotine u Shaw Brothers produkciji. Planiran kao
potpuno nov film, u originalu se zvao Palace Carnage, o grupi pobunjenika koji
pokušavaju da zbace Dinastiju Qhing. Međutim, iako sa mnogo većim budžetom od prethodnog, film je prošao kroz niz problema u produkciji. Iskusni reditelj Cheng Kang (otac Ching Siu Tunga)
je vrlo brzo zamijenjen, a na njegovo mjesto doveden je Hua Shan u namjeri da se film obogati sa što više akcije. Chen Kuan Tai, koji je trebao da reprizira ulogu Ma Tenga, usred snimanja je iznenada napustio Shaw
Brothers. Kao zamjena je uskočio Ti Lung, a Shih Szu je postala prva žena koja je na velikom platnu bacala
giljotine. Iako na kraju film nije ispao najkoherentniji,
isporučio je sasvim dovoljno akcije za ljubitelje giljotina. Očigledni su bili pokušaji
da se popravi izgled oružja, kako na vizuelnom planu tako i kad je u pitanju
njegova efikasnost.
U isto vrijeme, doduše sa skromnijim budžetom, Shaw
Brothers je producirao The Vengeful Beauty (1977) u režiji veterana filmova sa giljotinama Ho Meng Hua, a po scenariju Sze To Ona. Sze To On je bio jedan od najkreativnijih scenarsta ne samo
posljednjeg perioda SB studija već uopšte borilačkog filma, odgovoran za naslove
kao što su bili Warriors Two, Killer Constable, Clan Feuds…The Vengeful Beauty je po svemu mogao biti bolji od oficijelnog nastavka The Flying Guillotine 2.
Naslovnu ulogu, trudnu udovicu Ming pobunjenika u potrazi za osvetom, igrala je Chan Ping (po ugledu na Shih Szu iz Flying Guillotine 2). Iako je postojala
koherentna priča i nekoliko zanimljivih plot tvistova, ne može se sakriti
činjenica da je film sklepan na brzinu. Navodno je snimljen za svega dvije
nedelje, a efekti sa giljotinama su uglavnom reciklirani iz originala. The
Vengeful Beauty je bio i posljednji Ho
Meng Huov film sa giljotinama.
Ho Meng Hua se tokom karijere oprobao u mnogim žanrovima,
od kung fua i wuxia filmova do horora i eksploatacija, te je uz Sun Chunga i
Huei Cheh Hunga vjerovatno bio jedna od najzanimljivijih rediteljskih pojava u
Shaw Brothersu. Teško je reći koji je period njegove karijere najuspješniji; da
li rani kada obrađuje klasične novele poput Journey to the West, Princess Iron
Fan, The Cave of Silken Web, ili uslovno rečeno srednji dio karijere, kad snima
wuxia filmove sa tada najvećom zvijezdom studija Chen Pei Pei (The Jade Raksha,
Lady Of Steele), ili posljedni i svakako najkomercijalniji, kada se okreće
hororu i eksploataciji u filmovima Black Magic, Oily Maniac i The Mighty Peking
Man. Tokom duge karijere u kojoj je do kraja ostao vjeran Shaw Brothersu, snimio je nekoliko vrlo zapaženih kung fu filmova među
kojima se izdvajao The Flying Guillotine (1975).
Jedan od posljednjih filmova zlatnog doba sa giljotinama bio je The Deadly Silver Spear, još jedna nezavisna produkcija iz 1977. godine. Ovo je bio
posljednji film sa giljotinama iza kojeg je stajao kreativni tim Jimmy
Wang Yu i Lau Kar Wing (Wang Yu kao glavni glumac,Wing zadužen za koreografiju), vjerovatno i najlošiji. Minimalni
budžet se odrazio na izgled giljotina,
tako da sprava koju koristi slijepi Chang Yi liči na loše
napravljen metalni šešir.
Leteću
giljotinu je preuzeo i Barry Prima u
indonežanskoj produkciji The Devil's Sword (1984), a u Hong Kong se ponovo
vraća tek 1993. za potrebe filma Heroic Trio Johnnie Toa, u kojem Anthony Wong koristi giljotinu kao svoj
izbor oružja.
Ipak, najpopularniji među svim ovim filmovima je bio i ostao Master of the
Flying Guillotine iz 1975. godine, iza kojeg je stajao Jimmy Wang Yu u
trostrukoj ulozi reditelja, scenariste i glavnog glumca.
Zanimljivo je da Master of the Flying Guillotine nastavlja
priču prethodno započetu u The Flying Guillotine, iako se formalno radilo o
nastavku Wang Yuovog filma One-Armed Boxer (1974). Imperator Qinga, Yong Zheng, uspostavlja specijalnu jedinicu koja savladava tehnike giljotine kako bi pomoću nje
vršila atentate na Ming pobunjenike. Mnogo godina kasnije, slijepi
Fung Sheng Wu Chi (Kam Kong), kao posljednji majstor leteće giljotine,
živi izolovano u planinama i još uvijek vješto barata giljotinom. Kada dobije vijest da je Yu Tieh Lun (Jimmy Wang Yu) ubio njegove
učenike Chow Lunga i Chow Fua (njihovo ubistvo je prikazano kroz flešbek
sekvence iz One-Armed Boxera), spali
kuću u kojoj je živio, maskira se u monaha i kreće u osvetu.
Sve što zna o Yu
Tieh Lunu je da je majstor borilačkih vještina i da ima jednu ruku, tako da
kreće sa namjerom da likvidira sve borce koji imaju jednu ruku, a takvih je mnogo. Dolazi u grad i već u gostionici nailazi na jednog jednorukog borca
kojem giljotinom odrubljuje glavu. Fung Shengova giljotina izgleda kao
unaprijeđena verzija iz filma Zatoichi
vs Flying Guillotine – sa crvenim pokrovom i rotirajućim noževima oko cilindra
ne izgleda praktično, ali je više nego efikasna i mnogo brža od prethodnih.
Za to vrijeme Yu Tieh Lun živi povučeno i
vodi svoju kung fu školu, gdje studentima demonstrira razne tehnike, između
ostalog i hodanje po zidu. Vođa Eagle
Claw škole borilačkih vještina (Lung Kun
Yee) organizuje turnir na koji poziva i Yu Tieh Luna. On prvo odbija poziv, ali
na insistiranje svojih studenata pristaje da se pojavi samo kao posmatrač. Na
turnir se prijavljuju svi najbolji borci Azije, što je prilika da vidimo potpuno
različite stilove i oružja u direktnim duelima.
U prvoj borbi Lau Kar Wing (jedan od koreografa u filmu) sa three section staffom prilično
lako izlazi na kraj sa borcem koji ima običnu motku. Majstor mača Wang Jiang
(Jack Lung Sai Ga) se bori protiv japanskog borca predstavljenog kao ‘Wins Without A Knife’ Yakuma (Lung Fei). Japanac
svoj nadimak ne opravdava jer dobija meč koristeći upravo sakriveni mač. Kung fu borac (Hau Pak Wai) dobija duel sa malim mongolskim rvačem (Ho Wai Hung).
Još jedan predstavnik kineskih borilačkih vještina ‘Daredevil’ Lee San (Sun
Jung Chi) se bori sa ‘Iron Coat’ Niu Szeom (Chai Hau Keung). Daredevil, iako
ozbiljno provrijeđen, dobija duel tako što protivniku vadi oči.
Kćerka
organizatora turnira Shao Tieh (Doris Lung) sa svojim stilom Orlova Pesnica ima
duel sa borcem koji praktikuje majmunski stil (Wang Tai Lang). Shao Tieh pobjeđuje
na komičan način tako što majmunčetu skida gaće. Javanski stručnjak za noževe
(Ma Chin Ku) se bori protiv majstora
konopca (Chin Lunga) na čunjevima ispod kojih su noževi. Iako je insistirao na
borbi u ovim uslovima, Javanac gubi meč. Još jedan stručnjak
za noževe (Wong Lik), je dobio protivnika u liku joga majstora iz Indije Tro La Senga (Wang Wing Sheng). Indijski jogi ima
ruke koje može da ispruži u nedogled (nevjerovatno podsjeća na Dhalsima iz igre
Street Fighter), a i solidno vlada borilačkim vještinama. Sposobnost Indijca da
razvlači ekstremitete će mu donijeti pobjedu. Majstor stila Tigra i Čaplje se
nameračio na borca iz Tajlanda Nai Menua (Sham Tsin Po), koji sve borbe
započinje ceremonijalnim plesom. Iako se na početku muči, Tai borac na kraju pobjeđuje.
Yeeah!
Jednoruki majstor (Hsieh Hsing), dobija
duel sa majstorom bogomoljke (Sham Chin Bo), ali njegova proslava će biti
kratkog daha. Na turnir odjednom upada Fung Sheng, baca giljotinu i siječe
glavu pobjednika. Kada se umiješa Wu Chang Sang, i on ostaje bez glave, a njegova kćerka biva
kidnapovana od strane Fungovih pomagača. Fung Sheng, osim što ima sjajan sluh
pomoću kojeg se orjentiše i baca giljotinu, u stanju je da okrene vrat za 360
stepeni, što nema neku posebnu funkciju, ali izgleda ubjedljivo. Yu Tien Lun na vrijeme napušta turnir, pa Fung kreće
potragu za njim uz pomoć tri saučesnika: tajlandskog borca, japanskog majstora
noževa i jogija. Njihova povezanost sa Fung Shengom nije objašnjena, ali tražiti logiku u zapletu ili motivaciju u likovima kung fu filmova je
pretjerano. Yu Tien Lun shvata da bi ih pobjedio mora da ih savlada po svojim
pravilima, na svom terenu, i jednog po jednog navlači u zamku.
Pošto je radnja većine filmova o giljotinama povezana, slobodno možemo govoriti o Flying Guillotines univerzumu, u kojem bi The Flying
Guillotine bio početak serijala, a Master of the Flying Guillotine kraj. Ove godine bi
se trebao pojaviti rimejk The Flying Guillotine u režiji Andrew Laua, koji je već
najavio da će se djelimično držati originalne priče i biće jako zanimljivo vidjeti na
koju stranu će otići sa zapletom.
Wang Yu je samo u period od 1970. do 1976. režirao devet filmova, od kojih je većina imala veze sa
jednorukim borcima. Nakon trenutne slave
sa The One-Armed Swordsman, okušao se prvi put kao reditelj filmom The Chinese Boxer (1970), jednim od
prvih filmova u Shaw Brothers produkciji koji je umjesto mačevanja ponudio realni kung fu. Wang Yu je, izgleda, pred samu pojavu
Bruce Leeja anticipirao trend i bio željan da sam režira
ozbiljne borilačke filmove. Prije debitanske režije u Shaw Brothersu, radio je uglavnom
wuxia naslove pod rediteljskom palicom Chang Cheha. Tada nastaje i nastavak
njegovog najuspješnijeg filma Return of the One-Armed Swordsman. Sljedeće godine,
vraća se starim temema u Zatoichi Meets the One-Armed Swordsman, 22. dijelu
priče o slijepom samuraju, a iste godine je sa Pan Leiem ko-režirao (Wang je
bio zadužen za akcione sekvence) The Sword (1972), koji je bio njegova prva
produkcija izvan Shaw Brothersa.
Ohrabren komercijalnim uspjehom The Chinese Boxera i nakon što je shvatio da može sam da režira, zakačio se sa
Shaw Brothersima (konkretno Run Run Shawom), izašao iz ugovora i preselio na Tajvan, gdje je 1972. za rivalsku kuću Golden
Harvest snimio film The One-Armed Boxer. Kuću uslovno, jer je Golden Harvest u svojim prvim godinama više ličio na garažu u odnosu na uslove koji su tada postojali u Shaw Brothersu. U The One-Armed Boxer Wang Yu je preuzeo motive svoja dva najuspješnija filma, The Chinese Boxera i jednorukog
mačevaoca iz Chehovih filmova. Sljedeće godine snima Dragon
Squad, na čijem setu upoznaje Kam Konga, sa kojim će sarađivati u Master of the
Flying Guillotine. Kong je iza sebe imao niz uloga negativaca, a svojim izgledom i konstitucijom, bio je idealan
za ulogu majstora giljotine. To je period ogromne popularnosti Bruce Leeja, dok u isto vrijeme Shaw
Brothers kao zamjenu za Yua promovišu nove zvijezde u liku Ti Lunga i David Chianga, pa Wang Yu
polako izlazi iz fokusa.
U međuvremenu pokušava da oživi lik jednorukog mačevaoca u
New One-Armed Swordsmanu (1976), gdje mu je partner njegov nasljednik u SB
David Chiang. Film je sniman sedam godina nakon originala, pa Jimmy je imao
dovoljno vremena da se uklopi u nove trendove te dobro sagleda sve najbolje i najgore od tajvanske produkcije tog vremena, ali ipak nije odustajao od eksploatacije jednorukih boraca. Iste
godine snima film One-Armed Swordsman Against Nine Killers, a sljedeće je opet
hendikepiran u filmu One-Arm Chivalry Against One-Arm Chivalry. Svi ovi filmovi
su imali mlak prijem kod publike, a Wang Yu je sebe uporno typecastovao kao
jednorukog junaka, što mu nije previše pomoglo na blagajnama. Zapravo, jedini
komercijalno uspješan film iz tog perioda je bio upravo Master Of The Flying
Guillotine.
Bez obzira na sve, Wang Yu se pokazao kao mnogo bolji
reditelj nego što je bio glumac. Dobro je
iskoristio limitirani budžet koji je imao (kao i svoje limitirane
sposobnostiu u borilačkim vještinama) s obzirom na dosta siromašnu
tajvansku produkciju. U visoko stilizovanim Chang Chehovim filmovima
nedostatak atletskih sposobnosti su kompenzovale trapoline i žice, međutim, srećna okolnost je što je glavni koreograf u Master of the Flying Guillotine bio Lau
Kar Leung, koji je uspio koliko-toliko da prikrije Jimmyeve nedostatke. Ipak, koliko god se Leung trudio oko njega, očigledno da Wang Yu nije bio u stanju da se bori. Njegovi pokreti su jako spori i nekordinisani, i iako je gimmick sa
jednom rukom jedno vrijeme izgledao simpatično, vremenom je postajao repetitivan
i dosadan. Razlog Leungovog ubacivanja jednog cijelog borilačkog turnira u film je, vjerovatno, da bi nas poštedio Jimmyevih borbi.
Lau Kar Leung je uspio
da niz fantastičnih elemenata i bućkuriš različitih tehnika, uravnoteži u
pristojnu akciju, i da joj svoj prepoznatljiv potpis. Ovdje nemamo vrhunski orkestriranu
akciju kao u njegovim najboljim danima iz Shaw Brothersa, ali kada počne turnir,
očigledno je da iza borbi stoji ozbiljan koreograf. Razlike u tehnikama su
vidljive i za one koji o njima ne znaju ništa, a borbe su vrlo krvave i
brutalne, po čemu liče na Chang Chehovu Heroic Bloodshed fazu, izuzev
drečave krvi koje ovdje, srećom, nema. U završnoj borbi, trampoline i žice su
korišćene minimalno, i to samo onda kada je trebalo naglasiti razliku u stilovima Yu
Tieh Luna i Fung Shenga.
Zanimljivo je da su verzije i “verzije” Master of the Flying
Guillotine prikazivane na američkoj televiziji od čuvenog Kung Fu Teatra pa do jutarnjih termina nedeljom
nemilosrdno cenzurisane, tako da neke od verzija traju svega 60 minuta. Film
svakako jeste krvav, dekapitacije propraćene loptanjem krvi kao takve moraju
biti, ali za današnje standarde ništa posebno ili previše šokantno.
Od svih oružja koja su se koristila u zlatnom dobu kung fu
filma, giljotina je po čuvenju ali i po efikasnosti, svakako bila najpoznatija
i najatraktivnija. Privlačnost
giljotine je bila i u činjenici što je u pravim rukama postajala najsavršenije oružje za
ubijanje, dok u pogrešnim potpuno neupotrebljiva, ili vrlo opasna za
njenog vlasnika. Nažalost, većina filmova koji su tretirali ovu temu su
uglavnom bili ispod nivoa oružja kojim su se bavili. Činjenicu da su mnogi od njih postali
kult i van okvira žanra, mogu zahvaliti isključivo maloj smrtonosnoj spravici
iza koje su ostajale odrubljenje glave i hektolitri krvi.
No comments:
Post a Comment