The Secret Rivals (1976)

Nan quan bei tui
Režija: Ng See Yuen

Koreografija: Tommy Lee

Uloge: John Liu, Don Wang Tao, Hwang Jang Lee

 

Priča kaže da je filmski otac Jackie Chana, Lo Wei, nakon sto je shvatio da od Jackiea ne može napraviti novog Bruce Leeja u filmovima New Fist of Fury i Dragon Fist, odlučio da ga iznajmi. To je iskoristio Ng See Yuen koji je par godina ranije napustio Golden Harvest sa namjerom da formira svoju producentsku kuću Seasonal Films. Potpisao je Jackieja na dva filma (Snake in The Eagle's Shadow i Drunken Master), za režisera postavio svog starog poznanika Yuen Woo Pinga, kao glavnog negativca iz Koreje doveo tada u Hong Kongu potpuno anonimnog Hwang Jang Leeja, i ostalo je istorija. Ova dva filma se i danas smatraju vrhuncem prvog dijela karijera Jackie Chana i Yuen Woo Pinga.

Prije uspjeha sa Jackiem, Seasonal Films je debitovao niskobudžetnim The Secret Rivals koji je prošao neobično dobro u azijskim okvirima za jedan nezavisni kung fu film, dok je u svijetu borilačkih filmova vremenom stekao kultni status. Sredina sedamdesetih je bilo vrijeme potpune dominacije Shaw Brothers studija te stalnih pokušaja Golden Harvesta da mu parira. Raymnond Chow se na razne načine trudio da nadomijesti prerani odlazak Bruce Leeja, što je u datim okolnostima bilo vrlo teško. Neuspješne koprodukcije sa američkim studijima (The Man from Hong Kong, A Queen's Ransom) te potpisivanja ugovora sa nekada velikim zvijezdama Shaw Brothersa (Jimmy Wang Yu, Cheng Pei Pei) nisu dale rezultate. Najuspješnija Golden Harvest koprodukcija Teenage Mutant Ninja Turtles sa američkim New Line Cinama došla je prekasno, tek 1990. kada je trka sa SB uveliko bila završena. U to vrijeme, najveću finansijsku dobit su imali od izuzetno popularnih kantonskih komedija braće Hui, Games Gamblers Play (1974), The Last Message (1975) i posebno The Private Eyes (1976). Nove mlade zvijezda koje su angažovali (Angela Mao, Carter Wong), imali su svoju publiku, ali je SB na blagajnama još uvijek suvereno vladao. Jednostavno, ni produkcijski ni kreativno kao ni bez velike zvijezde u liku Bruce Leeja, Golden Harvest nije mogao da parira zahuktalom Shaw Brothersu. Tek sa pojavom Jackie Chana, kojeg su doveli upravo iz Seasonala, te serijalom kung fu komedija Sammo Hunga, stvari su se počele mijenjati. Sa druge strane, Seasonal films nije imao sredstava za ambicioznije projekte i za razliku od bogatih Shaw produkcija i eksperimenata Golden Harvesta ponudio je jednostavan recept – umjesto profesionalnih glumaca za glavne uloge su angažovali prave poznavaoce borilačkih vještina. To je otvorilo prostor za mnoge nezavisne produkcije koje su više ili manje uspješno pratile uspostavljenu formula. Za pojavu gomile nezavisnih kung fu filmova krajem sedamdesetih, možemo zahvaliti upravo komercijalnom uspjehu Ng See Yuenovih produkcija, među kojima je, sigurno, jedan od najvažnijih The Secret Rivals iz 1976.

Don Wang Tao

Don Wang Tao u svojoj debitantskoj glavnoj ulozi igra Shena, izaslanika kineskog Imperatora koji putuje u Koreju kako bi istažio pljačku koja se desila par godina ranije. Jedini način da se približi  grupi bandita koje smatra odgovornim za pljačku je da se prijavi na borilački turnir u organizaciji šefa bande (James Nam), koji preko turnira traži naboljeg borca za ličnog tjelohranitelja. Njegova ideja je da pobjednik bude postavljen na visoku poziciju u korejskoj Imperijalnoj gardi i izvrši atentat za lokalnog moćnika koji mu se miješa u poslove. Shen u gostionici upoznaje Shaoa (John Liu) još jednog putnika namjernika iz sjeverne Kine, koji takođe ima skrivene motive svog dolaska. On je majstor sjevernih tehnika, dok je Shen ekspert za južni stil (alternativni naziv filma je The Northern Leg and Southern Fist). Shao se ne prijavljuje na turnir i odlučuje da sve posmatra sa strane. U međuvremenu se pojavljuje Srebrna Lisica (Hwang Jang Lee) kao siva eminencija bande, o kojem ne znamo skoro ništa. Shao ima nerščišćene račune sa njim, jer je, kako kasnije saznajemo, odgovoran za smrt njegovih roditelja. Sa druge strane, Shen želi da kompletnu bandu privede pravdi. Njih dvojica na početku sumnjičavi jedan prama drugom, shvataju da je Hwang ipak preveliki zaloga samo za jednog te jedini način da ga savladaju je da udruže sjeverni i južni stil. Princip da se dva junaka sa različitim stilovima u finalnom obračunu udružuju i suprostavljaju glavnom negativcu nakon ovog filma postao je vrlo česta pojava u kung fu produkcijama.

Osim činjenica da su po prvi put zajedno na filmu pojavljuju dva najbolja high kickera svog doba (John Liu, Hwang Jang Lee), ono što odvaja The Secret Rivals od konkurencije je i priča sa jednostavnim zapletom i samo nekoliko glavnih likova. Doduše, iako zaplet nije previše originalan – premisa je preslikana iz čuvenog spaghetti westerna For A Few Dollars More, u kojem se John Liu (Man with No Name) i Wang Tao (pukovnik Mortimer) udružuju da srede lošeg momka –  jako dobro funkcionise u kung fu miljeu. Uz zaplet i muzika je pozajmljena iz još jednog kultnog westerna The Big Gundown Sergia Sollime. Već sam objašnjavao da je koncept intelektualne svojine bio potpuno nepoznat autorima kung fu filmova tog doba, tako da se preuzimanje muzičkih skorova iz popularnih filmova smatralo sasvim normalnim.

Pošto su John Liu, Hwang Jang Lee i Don Wang Tao majstori taekwondoa, The Secret Rivals je u velikoj mjeri demonstracija nožnih tehnika. Taekwondo je kao stil u borilačke filmove uveo Bruce Lee (na njegove filmske koreografije presudno je uticao taekwondo majstor Jhoon Rhee) i prilično je korišćen u periodu nakon njegove smrti (filmovi kao When Taekwondo Strikes između ostalih). Međutim, pojavom "Šaolinskog kruga" zamijenili su ga južnjački stilovi koji su, uglavnom, favorizovali tradicionalni šaolinski kung fu i ručne tehnike, tako da je tek sa The Secret Rivals ponovo vraćen na velika platna i to od najboljih majstora svog zanata.

Tommy Lee (ime vesternizovao mnogo prije Mötley Crüevog bubnjara) je, osim svog primarnog posla glavnog koreografa, često igrao uloge antagonista, posebno u filmovima Lee Tso Nama sa kojim je tokom karijere najviše sarađivao. Vjerovatno je najpoznatiji po ulozi Living Plutoa u The Hot, the Cool and the Vicious iz 1976 godine. I ovdje se pojavljuje, doduše vrlo kratko, u kameo ulozi jednog od bandita u službi Srebrne Lisice. U The Secret Rivals radi odličan posao na planu akcione koreografije. Borbe su brze, brutalne i bez operetskih pokreta toliko uobičajenih za Shaw Brothers i tajvanske fantazi filmove. Naravno, kad u filmu imate John Liua i Hwang Jang Leea akcija teško može da izgleda loše. Lee i Liu ovdje demonstriraju karakterističan rad nogu – visoki udarci, niski, udarci sa strane, okreti, zatim razni blokovi i klopke (specijalnost Hwang Leeja) kao i njegova tajna tehnika koju ćemo otkriti na kraju filma. U kung fu filmovima često gledamo obračun Šaolina sa sjevernjačkim antagonistima koji praktikuju tehnike Orlove Kandže ili Wu Tang majstore, koji se suprostavljaju južnjačkim stilovima Šaolina – sličan sukob imamo i u The Secret Rivals.
Karakteristika stila Orlove Kandže su pritisci na nervne završetke koji izazivaju različite senzacije, počevši od bola, preko paralize do smrti. Loši momci u kung fu filmovima primjenjivali su, uglavnom, ovo posljednje. Takođe su se koristili pritisci na krvne sudove kao i pritisci na odredjene akupunkturne tačke radi blokiranja Qi energije. U ovom slučaju, predstavnici sjevernih i južnih stilova moraju da sarađuju protiv Leejevog eklektičnog stila. Posebno je impresivna posljednja borba u kojoj Wang Tao iako sjajan borac, zahvaljujući Hwang Jang Leeju izgleda još bolje. Wang Tao u borbama koristi isključivo ručne tehnike, dok pokretima i likom podsjeća na Bruce Leeja, posebno kada skida Bruceove poteze nunchakama.

John Liu je posjedovao izuzetne atletske sposobnosti i bio neobično fleksibilan kada su u pitanju nožni udarci. Bio je učenik Doriana Tana (Flash Legs Tan), još jednog sjajnog udarača, koji zbog svoje građe (čak i za azijske pojmove bio je izuzetno nizak) nije uspio da napravi ozbiljniju filmsku karijeru. John Liu je debitovao na Tajvanu početkom sedamdesetih, ali tek je u The Secret Rivals dobio šansu da do kraja pokaže šta zna. Zahvaljujući Tanu, Liu je razvio izuzetnu fleksibilnost – zastitni znak mu je bio desni high kick udarac sa visoko podignutom nogom koju bi pridržavao u ruci. U ovom filmu Liu još uvijek ne koristi taj udarac, ali svi ostali karakteristični pokreti iz njegovog repertoara su prisutni, uključujući i čuveno poklapanje protivnikove glave nogom. Osim filmske karijere, Liu je bio poznat po titulama svjetskog prvaka u karateu, a kuriozitet je da je na jednom od turnira pobjedio i čuvenog Chucka Norrisa. Tokom karijere, pojavio se u velikom broju tajvanskih produkcija, među kojima se izdvajaju: Death Duel Of Kung Fu (1979), u kojem se ponovo udružio sa Wang Taom, Mar’s Villa (1979) i Fighting Ace (1979). Nakon razlaza sa Seasonalom, glumio je još u par nezavisih produkcija, da bi kasnije osnovao svoju kompaniju, John Liu Films, sa najpoznatijim filmom Zen Kwun Do Strikes in Paris, u kojem je predstavio stil koji je nazvao Zen Kwun Do – očigledna parafraza Bruce Leejevog Jeet Kune Doa.

Don Wang Tao nije prošao klasičan put kao mnoge njegove kolege koje su pohađale Kinesku operu da bi zatim statirale za Shaw Brotherse. Tao se školovao u Americi, i poput Bruce Leeja, povratkom u Hong Kong potpisao ugovor sa Golden Harvestom. Njegov prvi film bio je Slaugther in San Francisco u režiji Lo Weia i sa Chuck Norrisom u jednoj od uloga, koji je prošao prilično nezapaženo. Nakon toga napušta GH, odlazi u Koreju gdje zajedno Ng See Yuenom snima The Secret Rivals, ispostaviće se, svoj napoznatiji film.  Iako je bio majstor taekwondoa ostao je prepoznatljiv kao "Southern fist”, majstor južnjačkog stila, kao protivteža klasičnim kickerima Delon Tanu, Hwang Jang Leeju ili Chang Yiu, koji su mu bili najčešći rivali u ulogama antagonista. U nastavku karijere, radio je sa još jednim poznatim tajvanskim rediteljem, Lee Tso Namom, kojeg je upoznao preko Tommy Leeja, glavnog koreografa u The Secret Rivals. U njegovim filmovima The Hot, the Cool and the Vicious (1976), Fatal Needles Vs. Fatal Fists (1978) i Challenge of Death (1978), Wong Tao ne izlazi iz lika južnjačkog majstora. Godinu dana ranije producirao je Along Comes a Tiger (1977) u režiji Wu Maa, njegov, vjerovatno, najambiciozniji film u kojem igra gluvonijemog antiheroja. Tokom snimanja ušao je u sukob sa Maom jer se ispostavilo da je ovaj u isto vrijeme snimao još jedan film. Za Shaw Brothers veterane poput Wu Maa, koji je svojevremeno bio pomoćnik i Chang Cheha, skakanje sa setova i snimanje nekoliko filmova u isto vrijeme na Tajvanu uopšte nije bila neuobičajena pojava.

Iako se prvi put pojavljuje tek u drugom dijelu filma, Hwang Jang Lee je zapravo najveća zvijezda ovog filma. Ovaj Korejac (rođen u Japanu) majstor taekwondoa 7. stepena, prije filmske karijere radio je kao taekwondo instruktor u vojsci. Postoji priča da dok je obučavao vijetnamske vojnike bio izazvan na duel od izvjesnog eksperta za noževe. Nakon što je odbio, a ovaj postao vrlo agreaivan, Hwang Lee je morao da ga smiri direktnim udracem nogom u glavu nakon koga je "ekspert" ostao na licu mjesta mrtav. Hwang Jang Leeja je otkrio Ng See Yuen na setu jedne niskobudžetne Bruceploitacije (Secret of Bruce Lee), prepoznao njegov potencijal i odmah mu ponudio ugovor.

Prema verziji Tobyja Russella, Ng See Yuen ga je za The Secret Rivals prvobitno angažovao kao jednog od korejskih statista, ali Hwang Lee se po harizmi i fizičkim predispozicijama toliko izdvajajo od ostalih da mu je ponudio ulogu glavnog negativca. Prethodno je Lee igrao u priličnom broju korejskih niskobudžetnih filmova koji su kopirali ono što je tada kao trend dolazilo iz Hong Konga. Kasnije će neke od njih, u svom dobro poznatom maniru, pronaći i popisati kao svoje Godfrey Ho. Ostali filmovi  iz njegove korejske faze se posljednjih godina mogu naći na netu u različitim verzijama. Njihov kvalitet je, čast izuzecima, prilično ujednačen – ujednačeno loš, a tome u prilog najbolje ide činjenica da ih ni Godfey Hoo nije prisvojio.

Nakon uspjeha sa The Secret Rivals, slijedila su dva najvažnija filma u Hwangovoj karijeri: uloge antagoniste Jackie Chanu u već pominjanim Snake in The Eagles Shadow i Drunken Masteru. Navodno se Jackie i Hwang Jang Lee nisu baš najbolje slagali, jer je Lee tokom snimanja jedne scene na setu Snake in The Eagles Shadowa Jackieu izbio zub. Međutim, činjenica da je Lee angažovan i za sljedeći Jackiev film to demantuje. Kako god, ostaje činjenica da borbe u ova dva filma spadaju u sam vrh akcione koreografije zlatnog doba kung fu filma.

Harizmatična Srebrna Lisica sa ubojitim nožnim tehnikama će sljedećih 7-8 godina igrati loše momke, sa izuzetkom Raging Rivals, Five Fingers of Steel i Shaolin Fist Of Fury (sve korejski filmovi koje je prepakovao Godfey Ho) u kojima glumi pozitivce,  i vrlo brzo postati glavni negativac u industriji. Hwang Jang Lee je u tom periodu redovno sarađivao sa Meng Hoiem, koji bio zadužen za koreografiju u Hitman in the Hand of Buddha, a kasnije u dvostrukoj ulozi glumca i koreografa u mnogim filmovima zajednom sa Leejem (Hell's Wind Staff, Buddha Assassinator). Lee je i sa svojim rivalom iz The Secret Rivals John Liuom igrao u još nekoliko filmova: The Instant Kung Fu Man (1977) i  Snuff-Bottle Connection (1977) za Fortuna Film Co, kao i The Invincible Armour (1977) za Seasonal Films.

 Srebrna Lisica

Komercijalnim uspjehom sa Seasonalom, Hwang Jang Lee je postao jedna od najvećih zvijezda borilačkog filma i najtraženiji negativac. Mogao je da bira sljedeće projekte ali da se okuša i u režiji. To je iskoristio i režirao svoj prvi, ispostaviće se i posljednji, film Hitman in the Hand of Buddha, u kojem je sebi dao glavnu ulogu.

Nakon priličnog iskustva sa nezavisnim produkcijama, Hwang Jang Lee potpisao je ugovor sa Shaw Brothersima. The Kid From Kwangtung (1982) je bio prvi film za produkciju u kojem je, naravno, glumio negativca, zajedno sa Wong Yuom sa kojim se sprijateljio i planirao da ga angažuje za svoju debitantsku režiju u Shaw Brothersu. Do režije, nažalost, nikada nije došlo jer je Lee vrlo brzo ušao u nikada razjašnjen sukob sa produkcijom, izašao iz ugovora i odlučio da se vrati u Koreju. U domovini Hwang Jang Lee je nastavio da snima niskobudžetne kung fu filmove različitog kvaliteta, među kojima su se izdvajali naslovi poput Secret Executioner (1982), Martial Monks of Shaolin Temple (1983), Dragon Claws (1983). Svi ti filmovi su po ambiciji i produkcionim uslovima bili mnogo ispod onoga što je Lee radio u Hong Kongu. 

I dan danas među fanovima kung fu filmova, Hwang Jang Lee važi za ikonu i najatraktivnijeg udarača u istoriji borilačkog filma. Njegova popularnost je tolika da je američki distributer Xenon promijenio naziv The Secret Rivals u Silver Fox Rivals, stavljajući njegovo ime i lik u prvi plan. Ono po čemu se Hwang Jang Lee izdvajao u odnosu na konkurenciju, bio toliko dominantan, te ostao upamćen kao jedan od najboljih ako ne i najbolji udarač ikada, bila je njegova sposobnost da mnogo duže od ostalih boraca ostane u vazduhu (nešto kao Michael Jordan u košarci) prilikom zadavanja udaraca. 

 

Jedan od njegovih najpoznatijih udaraca bio je “bicikl udarac”: u letu bi zadavao četiri vezana udarca bez da dodirne zemlju. Taj potez demonstrira u mnogim filmovima kao i u svom dokumentarcu Art of High Impact Kicking, a demonstrira ga i u posljednjoj borbi u The Secret Rivals.

Drugi karakterističan udarac bio je “trostruki leteći udarac nogom”. Ovaj je izgledao još atraktivnije od “bicikl udarca” jer je Lee imao dovoljno vremena da u vazduhu ispruži noge do kraja, te da završnica izgleda moćnije i atraktivnije. Trostruki udarac je uglavnom započinjao udarcima u grudi i završavao na licu protivnika. Sličan njemu je i “trostruki modifikovani udarac”. Serija udaraca koji bi bili upućeni različitim protivnicima u lice i grudi dok je Hwang Jang Lee sve vrijeme bio u vazduhu. Zavisno od pozicije u kojoj bi se nalazili protivnici, Lee bi zadavao udarce sa jednom ili dvije noge u isto vrijeme, sa dodatnim udarcem koji bi pojačavao efekat. 

Mnogi su kasnije kopirali njegov “trostruki udarac nogom“ koristeći žicu kao ispomoć. U kung fu filmovima nije neobično da se žica koristi i u prizemnim borbama. Npr. žicu je redovno koristio i  Jackie Chan u svojim akcionim filmovima kako bi udarci  i akrobacije koje je izvodio izgledali atraktivnije. Kod prizemne borbe, žica se u većini slučajeva ne primijeti, mada je često mnogo efikasnija nego kada se koristi za simulacije letenja.

U nastavku Secret Rivals 2 (1977), Hwang Jang Lee se vraća u lozi Srebrne Lisice – brata blizanca Srebrne Lisice koji traži osvetu. John Liu, takođe, reprizira svoju ulogu, dok umjesto Don Wang Taoa, koji je tokom snimanja prvog dijela ušao u sukob sa Ng See Yuenom, u filmu se pojavljuje Tino Wong.

Južna Koreja je bila vrlo popularno mjesto za snimanje niskobudžetnih kung fu filmova, čak mnogo jeftinija destinacija od Tajvana, tako da je veliki broj nezavisnih filmova sniman na korejskim lokacijama. Lo Wei je sa Jackie Chanom često pohodio Južnu Koreju, takođe je Robert Tai većinu svojih filmova snimio upravo u Koreji. Seasonal je odabrao lokacije oko budističkih hramova (na istim lokacijama je sniman i nastavak, kao i The Invincible Armour) koje ne izgledaju naročito impresivno, ali s obzirom na prilično ograničen budžet poslužile su svrsi. Iako eksterijeri u Koreji uglavnom služe da glume kineske lokacije, u ovom slučaju radnja filma se zaista dešava u Koreji, pa nije bilo neophodno ništa prikrivati.

Ng See Yuen (skraceno NG), najveći nezavisni producent zlatnog doba kung fu filma, imao je neobičan talenat za pronalaženje novih lica u industriji. Još od njegovog prvog uspjeha sa nezavisnom produkcijom Bloody Fists (1972), patentirao je recept da u filmovima moraju da glume pravi majstori borilačkih vještina – zamisao koja mu se kasnije višestruko isplatila. Rezultat toga je da je za kratko vrijeme otkrio veliki broj talentovanih boraca koji su postali velike zvijezde kung fu filma. Osim što se hvalio kako je otkrio Jackie Chana, što bi mu se moglo osporiti, neosporno je da su kod njega debitovali Bruce Leung, Yasuaki Kurata, Hwang Jang Lee, John Liu, Conan Lee i  mnogi drugi manje znani, te da je producirao prve filmove Tsui Harka, Yuen Woo Pinga i Corey Yuena.

NG je producirao još dva jako uspješna filma: Ninja in the Dragons Den – Corey Yuenov prvenac, i Legend of a Fighter u režiji Yuen Woo Pinga, da bi se početkom devedesetih vratio u Golden Harvest, gdje je bio glavni producent najuspješnijeg serijala novog talasa Once Upon a Time in China sa zvijezdom u usponu Jet Lijem u glavnoj ulozi (njega nije otkrio). Uzimajući u obzir Ng See Yuenove kasnije uspjehe, The Secret Rivals za njegovu karijeru vjerovatno nije bio najvažniji film, ali svakako jeste ključni borilački film sedamdesetih koji je revitalizovao kung fu žanr i otvorio put za mnoge nezavisne produkcije koje su pratile trend sljedećih desetak godina.